ΑΝΝΑ ΧΑΤΖΗΔΗΜΗΤΡΙΟΥ – ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

Τι είναι η Κατάθλιψη;

Η κατάθλιψη είναι μια συναισθηματική διαταραχή. Πρώτος ο Ιπποκράτης ανέφερε την κατάθλιψη ως μελαγχολία.

Το συχνό και οικείο σε όλους συναίσθημα που μοιάζει με κατάθλιψη είναι η φυσιολογική αντίδραση της θλίψης που όλοι έχουμε σ’ ένα σημαντικό γεγονός στην ζωή μας που μας στεναχωρεί, ένας χωρισμός, η απώλεια μιας δουλειάς, ένας στόχος που δεν μας ικανοποιεί, κλπ.

Η θλίψη σαν αντίδραση που ακολουθεί το γεγονός είναι ένα έντονο συναίσθημα απογοήτευσης, κακής διάθεσης ή μελαγχολίας. Όταν όμως το συναίσθημα αυτό διαρκεί περισσότερο από δύο εβδομάδες , είναι έντονο και συνοδεύεται από συγκεκριμένα συμπτώματα, ή επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ζωή του ατόμου, τότε επρόκειτο για την κατάθλιψη και όχι για ένα συναίσθημα θλίψης ως αντίδραση –απάντηση σε κάτι που μας έχει στεναχωρήσει πολύ.

Ο όρος ‘κατάθλιψη’ είναι πολύ γενικός, καθώς υπάρχουν αρκετά και διαφορετικά τύποι της κατάθλιψης όπως η Μείζον Κατάθλιψη, η Δυσθυμική Διαταραχή και η Διπολική Διαταραχή ή Μανιοκατάθλιψη. Στο άρθρο αυτό θα αναπτυχθεί συνοπτικά αλλά περιεκτικά η ψυχολογική προσέγγιση στη διάγνωση και στη θεραπεία της μείζονος κατάθλιψης που είναι και η πιο συχνή σ’ εμφάνιση αλλά και στην οποία η ψυχολογική αντιμετώπιση έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα.

Ποιους αφορά η Κατάθλιψη;
Σε γενικές γραμμές τα τελευταία χρόνια η επιδημιολογία της κατάθλιψης υποστήριζε πώς 5-10% του πληθυσμού έχουν εκδηλώσει κατάθλιψη ανά περιόδους, ενώ υπολογιζόταν ότι το 15% των ανθρώπων θα εκδηλώσουν κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Η εμφάνιση και η επίπτωση της κατάθλιψης κυμαίνεται από 2.6% έως 5.5% στους άνδρες και από 6.0% έως 11.8% στις γυναίκες (Kessler et al. 1994). Η κατάθλιψη στην Ελλάδα έχει ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια σε σχέση με την αναλογική άνοδο της κατάθλιψης στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.

Για τα Ελληνικά δεδομένα, τα ποσοστά κατάθλιψης που παρατηρούνται έχουν αυξηθεί κατά 22% τη διετία 2009 – 2011 εξαιτίας του άγχους και του φόβου που έχει δημιουργήσει η οικονομική κρίση, η ανεργία αλλά και η αίσθηση απουσίας ελέγχου που νιώθουν οι άνθρωποι στην ζωή τους και στις επιλογές τους, μια γενική ανασφάλεια που γεννιέται για το μέλλον και που γενικεύεται αργά και σταθερά σε όλους του τομείς της ζωής τους.
Πώς θα καταλάβω ότι έχω κατάθλιψη;
Η κατάθλιψη συνδέεται με την σκέψη, το συναίσθημα και την συμπεριφορά του ατόμου. Έτσι, οι παραπάνω μηχανισμοί ενεργοποιούνται κατά την διάρκεια της και το άτομο βιώνει τα εξής:

Σκέψη

Ο τρόπος σκέψεως αλλάζει γίνεται αρνητικός, απαισιόδοξος και πολύ συχνά το άτομο εμφανίζει μια ελαττωμένη ικανότητα να σκεφθεί ή να συγκεντρωθεί, ή μια αναποφασιστικότητα και για μικρά πράγματα που το αφορούν σχεδόν καθημερινά. Σαν εμμονή (ιδεασμός) αναπτύσσονται σκέψεις αυτοκτονικές ή θανάτου καθώς και πιθανές προσπάθειες αυτοκτονίας.

Συναίσθημα

Τα αρνητικά συναισθήματα που γεννιούνται είναι πολλά, καθώς η κατάθλιψη είναι μια συναισθηματική διαταραχή, όπως:
- Διαρκής θλίψη
- Άγχος
- Θυμός
- Οξυθυμία
- Κενή διάθεση
- Απόγνωση
- Πεσιμισμός
- Ενοχές
- Αναξιοσύνη
- Ανικανότητα
- Ξεσπάσματα με κλάματα
Συμπεριφορά

Τα συναισθήματα είναι αυτά που καθορίζουν την συμπεριφορά του καταθλιπτικού ατόμου επηρεάζοντας έτσι:
- Το ενδιαφέρον του ατόμου για ευχάριστα γεγονότα ή δραστηριότητες που κάποτε απολάμβανε, συμπεριλαμβανομένου της σεξουαλικής επαφής
- Κοινωνική απομόνωση, όπου ο πάσχον αποφεύγει την συναναστροφή με μέλη της οικογένειας και φίλους
- Ανησυχία, Οξυθυμία
- Κούραση, μείωση της ενέργειας, κατατονία
- Δυσκολία συγκέντρωσης, μνήμης και λήψη αποφάσεων
- Αϋπνία, ξύπνημα πολύ νωρίς το πρωί ή υπερυπνία
- Μείωση της όρεξης για φαγητό ( χάσιμο βάρους) ή υπερφαγία ( πρόσληψη βάρους)
- Τέλος η παρουσία έντονων πονοκεφάλων, γαστρεντερικών διαταραχών και χρόνιου πόνου, χωρίς να οφείλονται στην φαρμακευτική αγωγή που ακολουθεί ο πάσχον.
Πως μπορώ να βοηθηθώ θεραπευτικά για την κατάθλιψη;
Η θεραπεία της κατάθλιψης γίνεται με ψυχολογική παρέμβαση από ειδικευμένο ψυχολόγο με χρήση της ψυχοθεραπευτικής, συμβουλευτικής, υποστηρικτικής, ή ψυχο-εκπαίδευσης ανάλογα το βαθμό της σοβαρότητας του προβλήματος.

Η έντονη αρνητική σκέψη για τον εαυτό και το μέλλον («δεν θα καταφέρω τίποτα», «όλα θα πάνε στραβά») και η αίσθηση της ανημποριάς και της απελπισίας που προκύπτει από τέτοιες διεργασίες του μυαλού είναι από τα σημαντικότερα συμπτώματα. Δυστυχώς είναι και αυτό που δημιουργεί την εσφαλμένη εντύπωση ότι δεν μπορούν να βοηθηθούν συνεπώς τα ίδια τα συμπτώματα πολλές φορές στέκονται εμπόδιο στον προσδιορισμό του προβλήματος και στην αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας που είναι απαραίτητη και επιτακτική σ’ αυτές τις περιπτώσεις.

Συχνά η κατάθλιψη κρύβεται κάτω από άλλα προβλήματα όπως διαταραχές άγχους ή συνυπάρχει με κρίσεις πανικού ή μπορεί εύκολα να την μπερδέψει κανείς με τον σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης- Burn out που ναι συχνό λόγω της οικονομικής και επαγγελματικής πίεσης που βιώνουμε στην κοινωνία μας.

Είναι πολύ σημαντικό αν ο ενδιαφερόμενος νιώθει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα να μην διστάσει να πάρει την γνώμη ενός ειδικού για μια έγκαιρη αξιολόγηση και θεραπευτική αντιμετώπιση. Να μάθει τι του συμβαίνει και νιώθει έτσι ώστε να μην το αφήνει άθελα του από άγνοια να μεγαλώνει μέσα του χωρίς λύση και να επεκτείνεται σιωπηλά στην ζωή του.

Η θεραπευτική προσέγγιση στην δυσθυμία ή την κατάθλιψη έχει στόχο:
- να τροποποιήσει τον αρνητικό τρόπο σκέψεως για τα γεγονότα και τον εαυτό
- να αποκαταστήσει τις συμπεριφορές και τις δραστηριότητες του ατόμου
- να εξαλείψει τα συναισθήματα δυσφορίας, θλίψης απογοήτευσης και ματαιότητας ή όπως πολύ απλά το λέμε μεταξύ μας οι άνθρωποι όταν ήμαστε πιεσμένοι «το πλάκωμα στο στέρνο» ή το «μπλεγμένο κουβάρι μέσα μας» .
- να επιτευχθεί η κατάθλιψη να μην επηρεάζει την λειτουργικότητα του ανθρώπου και να αποκατασταθεί ικανός να μπορεί να χαρεί ξανά τις απολαύσεις της ζωής του.
Αν νομίζετε ότι σας απασχολούν τα παραπάνω ή αναγνωρίζετε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα στον εαυτό σας διαβάστε περισσότερα στα σχετικά άρθρα ή στην Θεραπεία για να ενημερωθείτε για τους τρόπους που μπορεί να σας βοηθήσει ο ψυχολόγος ή αν το κρίνεται απαραίτητο επικοινωνήστε μαζί μας.

Κατάθλιψη: Η ψυχική νόσος της εποχής μας

Αρθρογραφία στο iatronet.gr

'Ολο και πιο συχνά όταν όλοι μεταξύ μας ρωτάμε με φιλικό ενδιαφέρον ‘τι κάνεις; Πώς είσαι; ‘ παίρνουμε την απάντηση ‘Δεν είμαι καλά με όλα αυτά που συμβαίνουν, έχω κατάθλιψη’.

Διαβάστε περισσότερα >>

Το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης πλήττει τους Ελληνες

Αρθρογραφία στο ygeia.tanea.gr

Στα πρόθυρα ψυχολογικής κατάρρευσης, βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες Έλληνες εργαζόμενοι καθώς πλήττονται τον τελευταίο χρόνο από το Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης (“Burn Out”), σύμφωνα με τους ψυχολόγους.

Διαβάστε περισσότερα >>